Zaterdag 1 juli was het Keti Koti, de viering van de gebroken ketenen. Maar hoe indrukwekkend en noodzakelijk de excuses van de koning ook waren, de waarheid is dat de zware kettingen van koud staal onze samenleving nog steeds in een wurggreep houden. We zijn als land nog niet eens aan het begin van de erkenning van de geschiedenis, om maar te zwijgen over de doorwerking die deze dagelijks heeft. Voor ons land en zijn inwoners, maar ook voor al die mensen ver daarbuiten; de personen op de vlucht aan de poorten van Europa, zij die door economische exploitatie gedwongen worden te migreren, de oorspronkelijke bewoners wier woongebied dagelijks wordt vernietigd en tot slot de natuur en het klimaat zelf, die onder de zware last van onze eeuwige expansiedrift bezwijken.

In mijn boek Je mag ook niets meer zeggen omarm ik de waarde ‘erken de geschiedenis en benoem die’. Daarbij staan drie vragen centraal:

1. Wie waren de belanghebbende partijen, de onderdrukkers, de onderdrukten?
2. Wat deden zij?
3. Hoe werkt het verleden door in het heden?

Velen weten de antwoorden op deze vragen niet te geven en zij die dat wel kunnen, weigeren dat te doen.

Tijdens Keti Koti ligt de meeste nadruk op de nazaten van de trans-Atlantische totslaafmaking. Van degenen die het overleefden. Zij die zichtbaar en aanwezig binnen onze landsgrenzen zijn. Hoe oorverdovend luid is de stilte van hen die we zijn vergeten? Die het leven lieten alvorens ze überhaupt de kusten van West- en Oost-Afrika bereikten? Die geboeid en met boomstronken om de nek zonder water en voedsel maanden door wilde natuur werden geleid? Van hun namen, taal, cultuur en tradities werden beroofd? Nieuwe woorden en waarden werden opgedrongen? Vervolgens werden ze verscheept. Verhandeld. Belandden ze op plantages in Suriname en de Cariben, maar ook in Brazilië en Colombia, Louisiana en Virginia.

Wie kan mij vertellen over de Nederlandse kolonisatie van Angola?

Wie leert over de slaafgemaakten van Nederlandse boeren en grondbezitters op het Afrikaanse continent zelf?

Wie weet welke rol de Nederlandse suikerindustrie had in Brazilië?

Wie herkent in het witte politiegeweld tegen Afro-Amerikanen voormalige Nederlanders en hun handelswaar?

Wie proeft bij een slok Zuid-Afrikaanse wijn het bloed van de apartheid (een Nederlands woord met een reden)?

Wie weet dat het allesvernietigende en uitputtende economische beurssysteem door Nederland werd opgericht om de handel in slaafgemaakten te kunnen financieren?

Wie herkent in Shell, Ahold en Unilever de VOC en WIC van nu?

Wie accepteert dat de massale ontbossing van de Amazone en Indonesië dient voor het verbouwen van soja als veevoer voor onze reusachtige bio-industrie en de palmolie voor Nederland als BV pindakaas?

Wie maakt excuses voor de één miljoen slaafgemaakten in voormalig door Nederland bezet en gekoloniseerd Indonesië?

Wie weet dat Nederland slaafgemaakten uit West- en Oost-Afrika naar datzelfde Indonesië bracht om ze te laten dienen in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger?

Wie spreekt er over de gruwelijke dwangarbeid van Javanen en Hindoestanen?

Wie erkent de schakels tussen kolonialisme, kapitalisme en de klimaatramp en is bereid deze te doorbreken?

Wie dan, ten slotte, is bereid om de echte ketenen te breken van een land, taal, samenleving, politiek bestel en economisch systeem die volledig gebaseerd zijn op totslaafmaking en kolonialisme en dit tot de dag vandaag in stand houden?

‘Our lives begin to end the day we become silent about things that matter’, aldus Martin Luther King Jr.

Daarom schreef ik Je mag ook niets meer te zeggen. Om ons te helpen te spreken over datgene wat ons geketend houdt en dat in een taal die niet alleen recht spreekt, maar ook recht brengt.

Pas als de pijnlijke pagina’s van de geschiedenis worden erkend en de pleisters van de etterende wonden worden getrokken, zal de samenleving werkelijk heling en genezing vinden. In de woorden van Nelson Mandela: ‘Wij zijn vereist niet alleen de eigen ketenen af te werpen, maar te leven op een manier die het respect en de vrijheid van anderen vergroot.’

Lees verder: