Donald Trump verraste vriend en vijand door twee dagen na zijn aankondiging toch mee te doen aan Israëlische luchtaanvallen op Iran. Het was een zeldzaam moment van snelle en harde actie van een president die vaak besluiteloosheid wordt verweten. Maar tegenover Poetins oorlog in Oekraïne toont Trump juist opvallend weinig daadkracht – met mogelijk desastreuze gevolgen.

 

Max Boot, The Washington Post, 5 juli 2025 – Onder druk om zich aan te sluiten bij de Israëlische bombardementen op Iran, kondigde president Donald Trump op 19 juni aan: “Ik neem binnen twee weken een besluit of we meedoen of niet.” Cynici dachten dat dit opnieuw een voorbeeld was van de president die moeilijke beslissingen uitstelt. Sommigen zeiden: “TACO” – een populair acroniem voor “Trump Always Chickens Out” (Trump haakt altijd af). Maar ze zaten ernaast. Twee dagen later raakten Amerikaanse bommen en raketten drie nucleaire installaties in Iran.

Er wordt nog gedebatteerd over hoeveel schade het nucleaire programma van Iran daadwerkelijk heeft geleden, maar één ding is duidelijk: Trump meende het toen hij zei dat Iran – een staat die terreur sponsort en de vernietiging van Israël eist – geen kernwapens mag verkrijgen.

Was het maar zo dat Trump evenveel morele helderheid had als het gaat om het stoppen van de barbaarse oorlog in Oekraïne, gevoerd door Iran’s despotische bondgenoot Rusland. In dat conflict lijkt Trump juist het soort besluiteloze beleid te voeren waarvan velen (ten onrechte) dachten dat hij dat ook tegenover Iran toepaste.

🇺🇸🤔 Since April 27, Trump has been giving Putin “two weeks,” — CNN. pic.twitter.com/lrcnpCIpqv

— MAKS 25 🇺🇦👀 (@Maks_NAFO_FELLA) May 29, 2025

Trump doet niets, terwijl Poetin aanvalt

Op 28 mei werd Trump gevraagd of de Russische dictator Vladimir Poetin de oorlog wilde beëindigen. Hij antwoordde: “Dat weet ik niet, maar ik laat het jullie over twee weken weten. … We gaan ontdekken of hij ons aan het lijntje houdt, en als dat zo is, zullen we anders reageren.”

Meer dan een maand later doet Trump nog steeds niets anders, terwijl Rusland geen teken van inbinden vertoont. Wekelijks komen er berichten binnen over Russische luchtaanvallen op Oekraïense steden, vaak de zwaarste sinds het begin van de oorlog. Afgelopen weekend vuurde Rusland 537 luchtwapens af, waaronder 60 raketten, vooral gericht op burgerdoelen. Sommige Oekraïners gaan inmiddels met fluitjes om hun nek slapen, zodat ze makkelijker gevonden kunnen worden als ze onder puin terechtkomen.

Lees ook ‘Nacht van terreur’ in Kiev: Rusland vuurt recordaantal van 539 drones af op Oekraïense hoofdstad

Trump beweert herhaaldelijk dat Poetin Oekraïne nooit zou zijn binnengevallen als hij in 2022 president was geweest. Maar sinds Trump begin dit jaar terugkeerde naar het Witte Huis, zijn Poetins aanvallen juist toegenomen – en Trump heeft daar niets tegen gedaan.

Ondanks het numerieke overwicht van Rusland lijken de troepen vastgelopen, maar Oekraïense steden lijden zwaar onder drone- en raketaanvallen, terwijl de angst groeit dat de luchtverdediging van Oekraïne uitgeput raakt.

Mensen schuilen in een metro-station in Kiev, gedurende een Russische luchtaanval. Foto: Roman Pilipey/AFP/Getty Images.

Bestaande sancties verliezen aan kracht

In april riep Trump nog smekend: “Vladimir, STOP!” Poetin is niet gestopt, en Trump lijkt ook geen druk uit te oefenen om zijn woorden kracht bij te zetten. Tijdens de G7-top in Canada klaagde Trump over Rusland’s uitsluiting uit de groep. Hij zou bovendien nog steeds regelmatig en vriendelijk contact hebben met Poetin – die internationaal wordt gezocht als oorlogsmisdadiger en in het Westen als paria geldt.

Intussen blokkeert de regering-Trump een wetsvoorstel, dat door meer dan 80 congresleden wordt gesteund, om 500 procent importtarieven op te leggen aan landen die Russische energie kopen.

Er zijn argumenten tegen die wet – zoals columnist Jim Geraghty van The Washington Post recent aanvoerde: gaan we werkelijk alle handel stopzetten met belangrijke partners als India, Turkije, Brazilië, de EU en Zuid-Korea als ze Russische energie blijven kopen?

Would the U.S. government enact a 500 percent tariff on itself? Wouldn’t the other countries America is punishing with 500 percent tariffs have a fair objection that they’re being harmed for importing energy products from Russia, when the United States itself is still importing…

— Jim Geraghty (@jimgeraghty) June 24, 2025

Maar het probleem is dat Trump verder ook niets doet om de druk op het Kremlin op te voeren. Sinds zijn terugkeer naar het presidentschap heeft hij geen nieuwe sancties ingesteld, waardoor bestaande sancties aan kracht verliezen.

Geef Oekraïne Patriots en bevroren Russisch geld

Twee andere maatregelen zouden effectiever zijn en minder schade aanrichten: Oekraïne voorzien van dringend noodzakelijke luchtverdedigingsmunitie en druk uitoefenen op Europese landen om 300 miljard dollar aan bevroren Russische tegoeden vrij te geven aan Oekraïne.

Oekraïne produceert al zo’n 40 procent van zijn wapens zelf. Met die Russische tegoeden zou het die productie fors kunnen opschalen en onafhankelijker worden. Dat zou een krachtig signaal aan Poetin zijn: een overwinning is onhaalbaar, het is tijd voor een akkoord.

Lees ook EU steunt Oekraïne met 1,5 miljard euro ‘Russisch geld’

Nog urgenter is het leveren van extra Patriot-luchtverdedigingsraketten. De Patriot is het meest geavanceerde systeem dat Oekraïne heeft, en het enige effectieve middel om ballistische raketten neer te halen. Maar meer dan een jaar na het laatste Amerikaanse hulppakket raken de voorraden op.

Trump zei vorige week: “We gaan kijken of we er wat beschikbaar kunnen maken”, maar er is geen enkele aanwijzing dat zijn regering dat daadwerkelijk doet. Sterker nog: het Pentagon heeft deze week militaire hulp opgeschort, zogenaamd omdat de Amerikaanse voorraden uitgeput zijn.

Trump straft Oekraïne en spaart Poetin

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft de afgelopen maanden alles gedaan wat Trump wilde: van steun voor een onmiddellijk staakt-het-vuren tot het sluiten van een grondstoffendeal met Washington. Poetin weigert zelfs maar een tijdelijk bestand. Toch straft Trump Oekraïne en beloont hij Rusland.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky (l) en de Amerikaanse president Donald Trump in Washington, DC, 28 februari. Foto: Jim Lo Scalzo/EPA/Bloomberg

Trump is er niet in geslaagd de oorlog in 24 uur te beëindigen – zoals hij in zijn campagne beloofde – en lijkt zich er nu simpelweg van af te keren. Hij hint dat hij zich wil terugtrekken uit de lastige vredesonderhandelingen, wat in feite Poetin vrij spel zou geven. Hij vergeleek de strijd zelfs met “twee jonge kinderen die vreselijk ruziën”: “Soms kun je ze beter even laten vechten en dan uit elkaar halen.”

Trump ziet morele ernst Oekraïne-oorlog niet

Die opmerkingen wijzen op een morele kortzichtigheid van Trump ten aanzien van de oorlog in Oekraïne – een scherp contrast met zijn helderheid over Iran. Oekraïne en Rusland zijn geen kibbelende peuters. Oekraïne is een pro-westerse democratie die slachtoffer is van een niet-uitgelokte agressieoorlog door een anti-Amerikaanse dictator.

“We’re not kids playing with Putin in a park. He’s a killer who came to murder children,” Zelenskyy said, rebuking Trump’s remarks about him and the Russian dictator. Ukraine’s pain, he added, is hard for any non-Ukrainian, including the U.S. President, to fully grasp. pic.twitter.com/x9Ti1qrv7P

— WarTranslated (@wartranslated) June 7, 2025

Er is geen moreel evenwicht tussen beide kampen. Deze oorlog is een schoolvoorbeeld van goed tegen kwaad. Als Rusland wint, is heel Europa in gevaar en krijgen agressors als China vrij spel.

Daarom is hulp aan Oekraïne – met als doel een vredesregeling die de soevereiniteit waarborgt – zowel een morele als strategische noodzaak voor de VS. Trump lijkt dat niet te beseffen, en Oekraïne zou daar wel eens de prijs voor kunnen betalen.

De Amerikaanse president Donald Trump en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky (r) ontmoeten elkaar tijdens de uitvaart van paus Franciscus in Vaticaanstad, 26 april 2025. Foto: Oekraïens presidentieel persbureau/via AP