Twee keer wereldkampioen worden, dan hoor je wel bij de uitverkorenen. Max Euwe werd in 1928 wereldkampioen van de amateurs. Ach, amateurs… De beste schakers waren ook toen al geen amateur. Maar in 1935 werd Euwe wereldkampioen in de hoogste categorie door Alexander Aljechin te verslaan.

Mikhail Botwinnik, de kampioen der kampioenen, werd in 1948 wereldkampioen en prolongeerde die titel tot 1963. Twee keer had hij die even moeten ‘uitlenen’, eerst aan Vasili Smyslov en later aan Mikhail Tal, en op zijn oude dag liet hij aan de toekomstige wereldkampioen Boris Spasski merken dat hij de tweekampen waarin hij zijn titel was kwijtgeraakt, beschouwde als verkenningsoefeningen voor de revanchematches waarin hij ze weer terugwon.

Deze verhalen uit de oude doos vertel ik om de plechtige sfeer te scheppen die hoort bij het woord wereldkampioenschap. Eline Roebers, nu negentien jaar, werd in 2020 wereldkampioen blitz bij de meisjes tot veertien jaar. Het was in coronatijd en daardoor werd dat WK online gespeeld. Het werd misschien ook daardoor nog niet zo serieus genomen, maar vorige maand klom Eline een paar treden hoger door in de Peruaanse hoofdstad Lima het WK blitz voor meisjes onder de twintig te winnen.

Maar geen rust voor de krijgsvrouw! Een week nadat ze in Lima wereldkampioen was geworden trad ze in de Georgische stad Batoemi alweer aan als aanvoerder van het Nederlandse vrouwenteam op het Europese landenkampioenschap. Tegelijk speelt haar zusje Bregje Roebers (14) in Albanië in het WK U-14. Geen blitz, maar klassiek speeltempo. Het is nog niet zo’n dynastie als die van de Van Foreesten, maar er komt iets aan.

De Foreesten zijn in Batoemi met twee gezinsleden, Jorden in het mannenteam en Machteld bij de vrouwen. De mannen, onder aanvoering van Anish Giri, hebben een sterk team dat aan het begin van het toernooi op grond van rating achter Duitsland als tweede van de veertig landen was geplaatst en na vier ronden op een gedeelde derde plaats stond.

Ik keek naar een filmpje waarin Anish Giri een paar maanden geleden over zijn toekomstperspectieven sprak. Hij maakt altijd veel grapjes en daarom weet je nooit zeker of hij meent wat hij zegt, maar het leek alsof hij in dit geval ernstig was.

Giri zei dat hij over drie jaar waarschijnlijk op het hoogtepunt van zijn schaakkracht zou zijn. Dan was hij 34 jaar, ‘kort voordat voor een schaker de ouderdom begint’. Dan zou hij ook een goede kans hebben om wereldkampioen te worden. Immers, Carlsen deed nu al niet meer mee en Caruana en Nakamura zouden dan hun houdbaarheidsdatum overschreden hebben. En de jongelui die nu nog vol energie zitten, zouden gedesillusioneerd zijn omdat ze intussen hadden ingezien dat het schaakleven niet alleen een lolletje was.

Of dit echt allemaal ernstig gemeend was, daar ben ik toch niet helemaal zeker van.

In de eerste ronde won Nederland met 3,5-0,5 van Bulgarije, dat toch lang geen slecht schaakland is. Aan het eerste bord won Giri een mooie partij van Arkady Naiditsch. Maar speelt die tegenwoordig voor Bulgarije?

Naiditsch werd geboren in 1985 in Riga, de hoofdstad van Letland, dat toen nog bij de Sovjet-Unie hoorde. Hij speelde voor Letland, Duitsland, Azerbeidzjan en nu dus voor Bulgarije. Zulke wisselingen van schaaknationaliteit zijn altijd verbonden met flinke transferbedragen. Bij Naiditsch ook met ruzies met de Duitse schaakbond.

Ik moest denken aan Willem Frederik Hermans, die graag vertelde dat hij zijn zoontje had voorgelezen uit het Gouden Boekje over het eigenwijze eendje, en dat hij bij de passage over het eendje dat naar links keek en naar rechts keek en toch het goede paadje niet kon vinden, altijd had moeten denken aan zijn vriend, de journalist Henk Hofland. Ik zal als ik een eigenwijs eendje zie voortaan aan Arkady Naiditsch denken.