‘Het is een meedogenloos toernooi,’ zei Fabiano Caruana, nummer drie op de wereldranglijst, aan het begin van de World Cup in Bakoe. Hij bedoelde dat je in een gewoon toernooi na een verloren partij nog veel kansen hebt om het goed te maken, maar dat in een knockout toernooi één fout genoeg kan zijn om meteen weer naar huis gestuurd te worden.

Om me te verplaatsen in de gemoedstoestand van de vroege verliezers speelde ik nog eens mijn partijen na uit de knockout toernooien in Tilburg in 1992 en 1994, waar ik in de eerste ronde werd uitgeschakeld. Net als nu in Bakoe nam een ronde toen drie dagen in beslag met twee klassieke partijen en dan eventueel een tiebreak van snelschaakpartijen.

Bij het naspelen had ik moderne schaaksoftware als secondant. Het was hartverscheurend. ‘Stomkop!’ schreeuwde ik mezelf na dertig jaar toe. ‘Zonder die volstrekt onnodige fouten had je Svesjnikov en Morozevitsj uitgeschakeld, idioot!’ Zo leek ik op de onuitstaanbare betweters die op het internet, gewapend met hun schaakcomputers, de spelers op hun feilen wijzen. Het verschil was gelukkig dat ik alleen mezelf uitschold, in stilte.

Er waren meer dan honderd mannen en vrouwen die een lange reis naar Bakoe maakten en na twee of drie dagen weer naar huis mochten. Voor de Nederlanders Anish Giri en Jorden van Foreest kwam de klap later, maar vooral voor Giri zal het hard zijn geweest dat hij afgelopen maandag net als Jorden van Foreest in de tiebreak van de derde ronde werd uitgeschakeld.

Van Foreest werd verslagen door Peter Svidler, acht maal kampioen van Rusland, dus dat was geen schande. Maar waar was de echte Giri, waar hield hij zich schuil? Hij moest toch kunnen winnen van Nijat Abasov uit Azerbaidzjan?

Na vele remises raakte Giri maandag in het zesde vluggertje de kluts kwijt. Abasov had met zwart de Siciliaanse draak gespeeld, een opening waarover Giri net een internetcursus en een boek had gepubliceerd. Maar dat hielp niet. Giri overschreed op de 32ste zet de tijd.

‘Hij bevriest!’ riep commentator Peter Leko. Giri bevroor niet doordat hij het pistool van een soort Dirty Harry op zich zag gericht, maar omdat hij een pion achter stond.

Zo hadden de Nederlandse patriotten aan het begin van de vierde ronde alleen nog Eline Roebers in het vrouwentoernooi om voor te duimen. Ze had 6 uit 6 gescoord, wat niemand haar bij de mannen of bij de vrouwen had nagedaan.

Ze had steeds tegenstanders met een lagere rating gehad, maar nu moest ze woensdag in de vierde ronde voor het eerst tegen een van de grote namen in het vrouwenschaak, de Indiase Harika Dronavalli. Het werd remise. Maar Eline had in het pionneneindspel kunnen winnen! roep ik, geholpen door de computer.

Hoe ging het verder met haar, op donderdag en vrijdag? En hoe met de geweldige Magnus Carlsen, die in de eerste partij van die vierde ronde werd verslagen door de 18-jarige Duitser Vincent Keymer? Vroeger konden journalisten in zo’n geval de mooie zin schrijven: ‘Bij het ter perse gaan van deze editie was de uitslag nog niet bekend.’

Ik ben een schaakpatriot, maar met een oog naar buiten. De Indiër Praggnanandhaa, die donderdag 18 jaar werd, is een van de grote Indiase talenten die trappelen om de macht in de schaakwereld over te nemen. Hij is ook doorgedrongen tot de vierde ronde van de World Cup. De partij die ik hier laat zien, uit de tweede ronde, werd beschreven als ‘misschien de partij van het jaar’.