Beijing – Eerst was er de stadswacht. Toen kwam de plattelandswacht. En nu heeft China er weer een repressiekorps bij: de cultuurwacht. Deze ‘wetshandhavingspolitie voor cultuurbeleid’ moet optreden tegen ‘onbeschaafd’ gedrag in het culturele leven, de media en het toerisme. Lekker vaag, maar dat is juist de bedoeling. De cultuurpolitie moet alle politiek incorrecte uitingen in die sectoren smoren om aldus de ‘culturele veiligheid’ te garanderen.

Sinds twintig jaar hebben alle grote steden hun chengguan, parapolitiële stadswachten die straatverkopers moeten wegjagen. Deze boa’s hebben tientallen venters die hun geen steekpenningen betaalden, straffeloos doodgeslagen of verwond. Politieagenten die hen wilden afremmen kregen zelf klappen. Sinds kort is vanwege de grote werkloosheid straatverkoop weer toegestaan. De stadswachters slaan gewoon door.

Het platteland wordt sinds kort geteisterd door nongguan, wildemannen die op last van het ministerie van Landbouw gewassen uit de grond trekken, oogsten vernietigen, vee confisqueren of huizen verwoesten, dit alles in naam van een verbod op de productie van niet-essentieel geacht voedsel. Boeren vergelijken de nongguan-gangsters met de gemaskerde mannen in witte pakken die tijdens de coronalockdowns de bevolking terroriseerden.

Cultuur is al sinds Mao een partijzaak. Kunstenaars en schrijvers hadden de plicht om het volk te dienen door stichtende socialistische kunst te maken en de partijlijn te volgen. Na Mao kwam er meer vrijheid, maar Xi heeft de klok resoluut teruggedraaid. De ‘cultuurwetshandhaving’ begon elf jaar geleden, maar pas dit jaar werd het echt menens toen een bekende stand-upcomedian het waagde een grapje te maken over het leger. Een cascade van arrestaties en monsterboetes volgde. De ene show na het andere concert is geannuleerd, het grootste theaterbureau heeft moeten sluiten, impresario’s zoeken een ander beroep, niemand durft meer voorstellingen aan zonder officiële toestemming, geen enkele artiest waagt het nog af te wijken van zijn officieel goedgekeurde tekst.

De wenguan (cultuurpolitie) heeft handenvol werk. Gekleed in blauwe uniformen vallen de cultuurboa’s stand-up-comedy-clubs en uitgaansgelegenheden binnen op zoek naar maatschappijkritische artiesten en andere belagers van de culturele veiligheid. Een nieuwe Culturele Revolutie lijkt te zijn begonnen. Berichten dat de ontwerpers van dit beleid eerst in Noord-Korea hun licht hebben opgestoken zijn niet bevestigd. Wel bevestigd is dat artiesten en kunstenaars het Denken van Xi Jinping over het Socialisme met Chinese Kenmerken voor het Nieuwe Tijdperk moeten omhelzen. Net als iedereen.