Wereldwijd wordt gedemonstreerd tegen wat de activisten zien als genocide in Gaza. Dat Israël probeert zo min mogelijk burgerslachtoffers te maken en Hamas op 7 oktober 2023 ongeveer 1200 Israeli’s heeft vermoord, doet voor de demonstranten niet ter zake. Hun woede richt zich vooral op de schijnbare disproportionaliteit van Israëls reactie op 7 oktober. Alsof morele verontwaardiging alleen mag worden afgemeten aan cijfers en niet aan context.

 

Rob Kern, TPO, 12 mei 2025 – In het tv-programma Vandaag Inside van 1 mei 2025 discussieerde Bram Moszkowicz met Johan Derksen. Ook Derksen stelde de 48.000 Palestijnse slachtoffers tegenover de 1200 doden van 7 oktober.

De Palestijnse slachtofferaantallen zijn grotendeels afkomstig van Hamas, een organisatie met een bewezen trackrecord van propaganda. Israël schat dat minstens de helft van de doden strijders zijn. Dat Hamas schuilt tussen burgers, verandert het oordeel van de demonstranten niet. Beelden van verwoeste huizen in Gaza en het aantal doden maken meer indruk dan context of nuance.

“Hoeveel raketten zouden op Amsterdam, Londen of New York kunnen worden afgevuurd, voordat die landen terug zouden slaan? Eén, tien of honderd? Israël kreeg tussen 2006 en 2024 naar schatting 30.000 tot 35.000 raketten door Hamas op zich afgevuurd”

Klopt het uitgangspunt van deze morele verontwaardiging wel? Hier dringt een fundamentele vraag zich op, die maar zelden wordt gesteld: gaat dit wel over wraak of voert Israël simpelweg oorlog, met legitieme doelen?

Wraak of oorlog?

De bewering dat het Israëlische optreden niet proportioneel is, gaat vaak gepaard met de aanname dat Israël handelt uit woede of vergelding voor de gruweldaden van 7 oktober. Dat is een denkfout. Israël voert geen emotionele wraakactie uit, het voert oorlog. Oorlog heeft andere logica dan emotie, en in oorlog wordt strategisch geweld ingezet om een doel te bereiken.

Even een vraag tussendoor: hoeveel raketten zouden op Amsterdam, Londen of New York kunnen worden afgevuurd, voordat die landen terug zouden slaan? Eén, tien of honderd?

“De verwoesting is inderdaad enorm, maar wie is daarvoor verantwoordelijk? Een leger dat probeert Hamas te raken zónder burgers te treffen of de terreurbeweging, die zijn eigen burgers als menselijk schild gebruikt?”

Israël kreeg tussen 2006 en 2024 naar schatting 30.000 tot 35.000 raketten door Hamas op zich afgevuurd. Dit leidde tot vier kortdurende oorlogen: in 2012, 2014, 2018–2020 en 2021, gericht op het uitschakelen van raketinstallaties en wapenopslagplaatsen.

De oorlog na 7 oktober en de dynamiek van urban warfare

Sinds 7 oktober is alles anders. Dit is geen beperkte operatie meer, maar totale oorlog tegen een organisatie die openlijk oproept tot de vernietiging van de staat Israël.

Hamas vecht niet vanuit open velden, de strijders schieten raketten af tussen appartementenblokken, graven tunnels onder ziekenhuizen en gebruiken scholen als wapendepots. Het Israëlische leger valt die militaire doelen aan, niet de burgers.

“Het aantal slachtoffers in Gaza is niet het gevolg van Israëlische wraak, maar van de moedwillige bereidheid van Hamas de eigen bevolking op te offeren.”

De verwoesting is inderdaad enorm, maar wie is daarvoor verantwoordelijk? Een leger dat probeert Hamas te raken zónder burgers te treffen of de terreurbeweging, die zijn eigen burgers als menselijk schild gebruikt?

Hamas verlengt het conflict door strijd en gijzeling

Een oorlog stopt pas wanneer één van de partijen opgeeft. Israël heeft als oorlogsdoel het uitschakelen van Hamas als militaire en bestuurlijke macht. Hamas daarentegen weigert te capituleren en zet de strijd voort, ongeacht de tol voor de eigen bevolking.

Het aantal slachtoffers in Gaza is niet het gevolg van Israëlische wraak, maar van de moedwillige bereidheid van Hamas de eigen bevolking op te offeren. Israël voert oorlog tegen een terroristische organisatie die opzettelijk burgers inzet als schild.

“Het succes van Israëls Iron Dome maskeert de harde realiteit dat miljoenen Israeli’s al meer dan anderhalf decennium leven tussen sirenes en schuilkelders.”

Het leed in Gaza is vreselijk, maar morele oordelen over proportionaliteit worden vaak geveld zonder zicht op de werkelijke dynamiek. Het is niet het aantal doden dat disproportionaliteit bepaalt, maar het doel en de middelen. Wie oorlog voert tegen een organisatie die opzettelijk burgers inzet als schild, staat voor een tragisch dilemma.

Iron dome, Iron silence

Het succes van Israëls Iron Dome maskeert de harde realiteit dat miljoenen Israeli’s al meer dan anderhalf decennium leven tussen sirenes en schuilkelders. Er is nauwelijks aandacht voor het lijden en de trauma’s van de Israëlische bevolking.

“Israël voert geen wraakactie uit, het vecht oorlog tegen een vijand die systematisch oorlogsrecht schendt.”

Israël heeft dankzij het Iron Dome-systeem veel raketten kunnen onderscheppen. Niemand lijkt zich te realiseren welke ravage de tienduizenden raketten in Israël zouden hebben aangericht, als Israël minder goed beschermd zou zijn.

Conclusie: proportionaliteit gaat over meer dan cijfers

De kern van de discussie over Gaza zou niet moeten draaien om slachtofferaantallen, maar om intentie, context en strategie. Israël voert geen wraakactie uit, het vecht oorlog tegen een vijand die systematisch oorlogsrecht schendt.

Wie écht vrede wil, moet eerst bereid zijn de werkelijkheid onder ogen te zien. Zolang Hamas blijft vechten, blijft Gaza lijden, en dat is geen kwestie van proportionaliteit.