Voordat ik een lang interview met Magnus Carlsen bekeek, zag ik ter vergelijking eerst een oud filmpje met Max Euwe. Het was uit 1935, vlak voor Euwe’s WK-match tegen Alexander Aljechin. De andere figuren in het filmpje zijn oud-wereldkampioen Capablanca en de toen vermaarde radio-sportjournalist Han Hollander. Op YouTube zag ik het ingekleurd, maar de oorspronkelijke zwart-witversie is mooier.

Euwe en Hollander zitten aan het schaakbord en Hollander zegt dat hij wel een kasteel, een loper en een paard heeft voorgekregen, maar dat hij geen kant meer op kan en moet opgeven. Dan komt Capablanca aan het bord, die laat zien dat er voor Hollander nog een winnende zet is, waarna Euwe de partij opgeeft. Capablanca geeft zijn mening over de komende WK-match. Sinds hij in 1927 door Aljechin onttroond werd, wilde hij een revanchematch, maar Aljechin had alles gedaan om die te vermijden.

Capablanca zegt: ‘Aljechins spel is voor twintig procent bluf. Hij is fantasierijker, maar Euwe is evenwichtiger.’ Een groot compliment voor Euwe vind ik dat niet. Euwe zegt dat hij soms denkt dat hij de match al in zijn zak heeft en er dan vervolgens weer als een berg tegenop ziet. Hij herinnert aan de onderlinge stand, 7-7 over de laatste tien jaar.

Dit alles, duidelijk van tevoren ingestudeerd, duurt minder dan drie minuten. De reacties op YouTube zijn in vele talen laaiend enthousiast. Bedankt! Prachtig! Ongelooflijke opname! Een relikwie voor de mensheid!

De schaakwereld snikte dankbaar over drie minuten Capablanca en Euwe, en wat ben ik dan verwend als ik over een interview met Magnus Carlsen van tweeënhalf uur na een uurtje denk: dat wordt me te veel, de rest komt later nog wel eens.
Het was in de Joe Rogan Experience, een populaire Amerikaanse podcast waarin eerder bekende persoonlijkheden zoals Elon Musk, Bernie Sanders en Donald Trump optraden. Rogan is een stand-upcomedian en een zwaargetatoeëerde vechtsporter. Door Wikipedia kreeg ik de indruk dat hij over alles een geprononceerde mening heeft en dat die meningen de afgelopen jaren steeds meer naar rechts waren verschoven. Maar in het gesprek met Carlsen was hij verstandig, vriendelijk en bewonderend.

Ik had gedacht dat tussen Carlsen en Hans Niemann, die door Carlsen van bedrog was beschuldigd, de strijdbijl was begraven en dat juristen de strijders tot kalmte hadden gemaand. Maar nee. Carlsen legde uitvoerig uit waarom hij Niemann nog steeds niet vertrouwt en hij verwees naar een binnenkort te verschijnen documentaire van Netflix.

Het was opvallend dat de naam van Niemann niet werd genoemd, al was het steeds duidelijk over wie het ging. Als in een film met Harry Potter waarin de naam van Voldemort, de heer der duisternis, niet genoemd mocht worden. Bij Harry Potter was dat niet door advocaten verboden, maar hier waarschijnlijk wel.

Carlsen sprak ook over de jongeren, met name over de Franse Iraniër Alireza Firouzja. Hij had een keer talentvolle jongeren uitgenodigd voor een trainingskamp en die zaten in een kring aan tafel met elk een eigen laptop, met een ouderwets schaakbord in het midden voor gezamenlijke analyse.

Firouzja speelde een blitztoernooitje om in de cloud tijd te verdienen voor gebruik van een supercomputer, tegelijk speelde hij nog een toernooitje op een andere website en deed hij ook mee aan de gezamenlijke analyse. Daar hield Carlsen van, van het speelse. Hij zei dat hij nooit het gevoel had gehad dat hij voor schaken moest werken, maar dat hij wel altijd met zijn gedachten bij schaken was.

Er was nog een ander interview met Carlsen, door de Canadese zusjes Alexandra en Andrea Botez. Liefde of schaken, was het motto, maar die twee leken goed samen te gaan. Carlsen sprak over Ella, de vrouw met wie hij onlangs is getrouwd, als de vrouw van zijn leven, bij wie hij meteen had gevoeld dat ze bij elkaar hoorden. Wilde hij kinderen, vroeg een van de zusjes. Jazeker!

Ook hier had hij het over de jonge schakers, die sneller nadachten dan hij, maar die hij toch nog onder de duim hield. Hij had een jongen van drie jaar gezien (dat moet de Indiër Anish Sarkar zijn geweest) die een rating van bijna 1600 had en een heel behoorlijke partij speelde. Maar al met al, in leven, liefde en schaken, het beste kwam nog, dacht Magnus.
De partij hieronder heeft weinig met het vorige te maken, hoogstens dat het over jong en oud gaat.

Een toernooi op het Tunesische eiland Djerba werd vorige week gewonnen door de Fransman Marc’Andria Maurizzi (17) die hier heen walst over zijn landgenoot Étienne Bacrot (42) die dertig jaar geleden een wonderkind was. Het Argentijnse wonderkind Faustino Oro, elf jaar en internationaal meester, gooide op Djerba geen hoge ogen.