De eerste directe vredesonderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne sinds de eerste weken van de Russische invasie in 2022 zijn vrijdag al na minder dan twee uur beëindigd. Volgens een hoge Oekraïense functionaris stelde het Kremlin plotseling nieuwe, “onacceptabele eisen”. Rusland zou geëist hebben dat Oekraïne zich terugtrekt uit grote delen van het land – eisen die volgens Kiev niet eerder op tafel lagen.
Redactie, TPO, 16 mei 2025 – De Oekraïense delegatie benadrukt dat zij gefocust blijft op het behalen van echte vooruitgang, zoals een onmiddellijk staakt-het-vuren en een diplomatiek proces, “precies zoals de VS, Europese partners en andere landen voorstellen,” aldus de functionaris.
Ook het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigt het aflopen van de bijeenkomst. Tijdens het overleg zaten de twee partijen aan een U-vormige tafel, maar hun standpunten lagen nog ver uit elkaar.
De Amerikaanse president Donald Trump, die aandringt op een einde aan het conflict, zegt dat een ontmoeting tussen hem en de Russische president Vladimir Poetin “zo snel mogelijk” zal plaatsvinden. “Het is tijd dat we het gewoon doen,” zegt Trump in Abu Dhabi na zijn driedaagse bezoek aan het Midden-Oosten.
Rusland stuurt lage delegatie naar vredesoverleg
In Istanboel werd de Oekraïense delegatie geleid door minister van Defensie Rustem Oemerov. Hij zat tegenover een Russische delegatie van lager niveau onder leiding van presidentieel adviseur Vladimir Medinsky, aldus woordvoerder Heorhii Tykhyi van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken, die ook een foto van de bijeenkomst publiceerde.
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan opende de sessie met een oproep aan beide partijen om “gebruik te maken van deze kans.” Hij noemde het “cruciaal dat er zo snel mogelijk een staakt-het-vuren komt.”
Diplomatiek schaken
Voorafgaand aan het overleg probeerden zowel Rusland als Oekraïne diplomatiek de indruk te wekken dat zij bereid waren tot onderhandelen. Trump had eerder zijn frustratie geuit over het trage verloop en dreigde landen die de onderhandelingen zouden vertragen, te straffen.
Een dag eerder had Poetin een voorstel van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky om persoonlijk in Turkije te overleggen afgewezen. Zelensky beschuldigt Moskou ervan de onderhandelingen niet serieus te nemen door slechts een laaggeplaatste delegatie te sturen.
President Zelenskyy is asked if he has a message for Putin as he arrives in Turkey:
“I’m here.”
— Art Candee 🍿🥤 (@ArtCandee) May 15, 2025
Oekraïne stemde in met een door de Verenigde Staten (VS) en Europa voorgestelde wapenstilstand van dertig dagen. Poetin wees dat voorstel feitelijk af door zware voorwaarden te stellen.
De Russische woordvoerder Dmitri Peskov liet eerder doorschemeren dat de kans op een top tussen Trump en Poetin toeneemt. Volgens hem zijn “gesprekken op het hoogste niveau zeker nodig,” maar zou de voorbereiding ervan tijd kosten.
Oorlog gaat door
Intussen maken Russische troepen zich volgens Oekraïense en westerse militaire analisten op voor een nieuw offensief. Vrijdagochtend werd de noordoostelijke Oekraïense stad Koepjansk getroffen door een droneaanval, waarbij een 55-jarige vrouw omkwam en vier mannen gewond raakten.
Alle slachtoffers werkten voor de gemeentelijke diensten, aldus Oleh Syniehubov, hoofd van de militaire administratie in de regio Charkov.
Volgens de VN heeft de Russische invasie inmiddels meer dan 12.000 Oekraïense burgers het leven gekost. Dorpen en steden zijn verwoest. Tien- tot honderdduizenden soldaten zijn gesneuveld aan beide zijden.
Op het slagveld sprak een Oekraïense soldaat zijn scepsis uit over de vredesonderhandelingen. “Ik denk niet dat ze ergens concreet op uitkomen, de zomer is immers de beste tijd om oorlog te voeren,” zegt hij onder de roepnaam “Corsair”.
Toch merkte hij op dat veel van zijn medesoldaten “geloven dat er voor het eind van het jaar vrede komt — al is het een wankele vrede.”
Rubio: ‘Doorbraak alleen mogelijk via top Trump-Poetin’
Voorafgaand aan de gesprekken sprak de Oekraïense delegatie nog met nationale veiligheidsadviseurs uit de VS, Frankrijk, Duitsland en het VK om hun strategie af te stemmen.
De Amerikaanse delegatie stond onder leiding van gepensioneerd generaal Keith Kellogg, speciaal gezant van Trump voor Rusland en Oekraïne. Oekraïne werd vertegenwoordigd door minister Oemerov en kabinetschef Andriy Jermak.
Er vond ook een driehoeksoverleg plaats tussen Turkije, de VS en Oekraïne. Aan Amerikaanse zijde waren onder anderen minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio en Kellogg aanwezig. Rubio liet donderdag al weten “niet veel te verwachten van de besprekingen.” Volgens hem is een doorbraak pas mogelijk als Trump en Poetin persoonlijk overleggen.
(v.l.n.r.) De Oekraïense viceminister van Buitenlandse Zaken Andrii Sybiha, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan en de Oekraïense kabinetschef Andriy Jermak arriveren voor een overleg in het Dolmabahçepaleis in Istanboel, 16 mei 2025. Foto: Turks ministerie van Buitenlandse Zaken via AP
‘Poetin blijft de diplomatie ondermijnen’
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky was vrijdag zelf aanwezig in Tirana, Albanië, bij een Europese top waar leiders van 47 Europese landen overleggen over veiligheid, defensie en democratie in het licht van de oorlog.
BREAKING:
Zelensky says big steps could have been taken this week to end the war if Putin hadn’t been afraid of going to Turkey for direct, personal negotiations with the Ukrainian president.
Zelensky made the statement at the Tirana summit of the European Political Community,… pic.twitter.com/D2Nq2xflNp
— Visegrád 24 (@visegrad24) May 16, 2025
“Als de Russische delegatie vandaag in Istanboel zelfs een staakt-het-vuren niet wil bespreken, dan is het overduidelijk dat Poetin de diplomatie blijft ondermijnen. Als dat níét zo is, dan moet er vandaag op z’n minst een eerste resultaat komen: een staakt-het-vuren”, aldus Zelensky.
De Britse premier Keir Starmer (l), de Oekraïense president Volodymyr Zelensky (m) en de Franse president Emmanuel Macron (r) tijdens de plenaire opening van een Europese top in Tirana, Albanië, 16 mei 2025. Foto: Leon Neal/Pool via AP.
Bron: AP
